Mieszkanie Plus - jakie są jego zasady i kto może z niego skorzystać?
Jakie są warunki i zasady programu Mieszkanie Plus? Jaki wniosek trzeba złożyć? Dowiesz się z naszego artykułu!
Chcesz poznać cenę swojego mieszkania?
Pakiet Mieszkanie Plus polega na wsparciu budowy mieszkań na wynajem w umiarkowanych cenach i czynszach na zasadach rynkowych, również z wykorzystaniem gruntów publicznych. Inwestycje, których zadaniem jest budowa atrakcyjnych cenowo mieszkań na wynajem (z możliwością wykupu) są tworzone na podstawie współpracy między spółką BGK Nieruchomości i władzami samorządowymi. Nowe mieszkania zostaną wybudowane między innymi w Białej Podlaskiej, Jarocinie, Katowicach, Kępicach, Kępnie, Gdyni oraz Wałbrzychu. Więcej informacji o inwestycjach można znaleźć na stronie: https://mplus.pl/.
Mieszkanie Plus - warunki
Kto będzie mógł skorzystać z programu Mieszkanie Plus? Pewnie wiele osób się nad tym zastanawia. Poniżej parę słów o wstępnych założeniach oraz zasadach programu.
Atrakcyjne cenowo mieszkania na wynajem z możliwością dochodzenia do własności, zachęta do regularnego oszczędzania na mieszkania oraz zwiększenie wsparcia dla społecznego budownictwa czynszowego to najważniejsze założenia programu Mieszkanie Plus.
Program Mieszkanie Plus jest przeznaczony zarówno dla osób, które nie mogą sobie pozwolić na zaciągnięcie kredytu hipotecznego na swoje mieszkanie, jak i dla dużo lepiej sytuowanych Polaków, którzy będą chcieli posiadane już mieszkanie unowocześnić, wyremontować albo zamienić na własny dom. Mieszkanie Plus ma stanowić pierwszy tak kompleksowo opracowany program, rozwiązujący najważniejsze problemy mieszkaniowe Polaków. Jego zadaniem jest zapewnienie polskim rodzinom bezpiecznej przyszłości. Najważniejszymi filarami programu Mieszkanie Plus będzie budowa lokali czynszowych na gruntach z publicznego zasobu i system dotacji dla osób oszczędzających na cele mieszkaniowe. Rząd chce również wspierać budownictwo społeczne.
Najem zastąpi własność
Pierwszym filarem jest Narodowy Fundusz Mieszkaniowy (NFM). Ma on bazować na zasobach gruntów, którymi obecnie dysponuje Skarb Państwa. Te zasoby zostaną wniesione do Narodowego Funduszu Mieszkaniowego. To jedyny koszt, jaki poniesie budżet państwa. Narodowy Fundusz Mieszkaniowy w założeniach nie ma pozyskiwać funduszy ze środków budżetowych.
Najważniejszym źródłem finansowania programu Mieszkanie Plus będzie zasób gruntów Skarbu Państwa, na których powstaną inwestycje mieszkaniowe. Funkcję inwestora zastępczego ma pełnić narodowy operator mieszkaniowy. Co to takiego? To po prostu samorządy albo prywatni inwestorzy. Będą oni oferowali wynajem mieszkań po niskiej stawce za metr kwadratowy oraz zapewniali wynajmującym dojście do własności takich lokali. Inwestorzy mają obowiązek budowania mieszkań na zasadach rynkowych. Program Mieszkanie Plus przyjmuje, że koszt budowy takich mieszkań, dzięki temu, że państwo udostępnia grunty pod inwestycję, będzie zaczynał się od 2,5 tys. zł za mkw., natomiast czynsz najmu wyniesie 10-20 zł.
Program Mieszkanie Plus - zasady
Drugim, ale również niezwykle ważnym filarem Narodowego Programu Mieszkaniowego, jest większe wsparcie dla tzw. budownictwa społecznego (to jedna z postaci budownictwa mieszkaniowego) oraz wzmocnienie jego potencjału. Realizuje je m.in. Towarzystwo Budownictwa Społecznego, które działa na podstawie ustawy z dnia 26. października 1995 r. o niektórych formach popierania budownictwa mieszkaniowego. Pełny jej tekst można bezpłatnie pobrać z tej strony.
W planach rządu leży również wykorzystanie instrumentów finansowych oraz prawnych, zarówno jeżeli chodzi o mieszkania komunalne, spółdzielcze, jak i aktualnie tworzone przez Towarzystwo Budownictwa Społecznego. Rząd zamierza położyć bardzo duży nacisk na budownictwo społeczne. W celu zwiększenia dostępności programu Mieszkanie Plus na rynku chce on wykorzystać kilka instrumentów finansowych i prawnych.
W założeniach programu Mieszkanie Plus znajduje się powrót mieszkań komunalnych i lokatorskich. Mieszkania komunalne mają całkowicie zastąpić obecnie występujące lokale socjalne o niskim standardzie. Gminy dostaną na ten cel 55% dofinansowania ze środków budżetu państwa. Takie lokale będą podlegały wynajmowi tylko na określony czas. Osoby, które dostały tego rodzaju lokal, gdy skończy się czas obowiązywania umowy, muszą się z nich wyprowadzić. Mogą również dalej je najmować, ale tylko na zasadach komercyjnych, a więc za większe pieniądze.
W dodatku podmioty budownictwa społecznego, czyli gminy, spółdzielnie mieszkaniowe i Towarzystwa Budownictwa Społecznego, dostaną 20% dofinansowania do budowy mieszkań na wynajem. Nie będą musiały spełniać żadnych dodatkowych warunków. Muszą tylko zagwarantować, że czynsz najmu nie będzie wyższy niż 4% tak zwanej wartości odtworzeniowej. Natomiast już wykonywany przez Bank Gospodarstwa Krajowego komercyjny program budowy mieszkań na wynajem ma zostać zaopatrzony w nowe instrumenty, aby stał się bardziej dostępny dla ogółu społeczeństwa. Rząd ma również w planach przywrócenie lokatorskiego prawa do mieszkania spółdzielczego z opcją dojścia przez spółdzielcę do całkowitej własności lokalu po upływie 20 lub 30 lat.
Mieszkanie Plus - czynsz
Sejm obecnie prowadzi prace nad ustawą, która od 2019 roku da możliwość uzyskania dopłat do najmu. Dokładniej mówiąc, jest to ustawa o pomocy państwa w pierwszych latach najmu mieszkania. Jej projekt można bezpłatnie pobrać z tej strony.
Ustawa przyjmuje, że dopłaty będą przyznawane najemcom przez 15 lat. Jednak dopłaty w odniesieniu do jednego i tego samego mieszkania nie mogą być pobierane dłużej niż przez 20 lat od zakończenia inwestycji. Program dopłat do czynszu ma za zadanie pomóc osobom, które nie mogą sobie pozwolić na wynajem albo zakup mieszkania na otwartym rynku nieruchomości, ale ich dochody są zbyt wysokie, aby mogli starać się o uzyskanie mieszkania komunalnego.
Najważniejszym kryterium, które będzie decydowało o przyznaniu dopłat do czynszu, będzie dochód gospodarstwa domowego. Jednoosobowe gospodarstwa domowe będą mogły starać się o dopłatę, gdy ich średni miesięczny dochód nie przekroczy 60% przeciętnego wynagrodzenia w gospodarce narodowej, publikowanego przez GUS. Na każdą następną osobę w gospodarstwie domowym limit 60% jest zwiększany o 30 pkt. To znaczy, że w odniesieniu do gospodarstwa domowego, w którym mieszkają dwie osoby, będzie on wynosił 90% przeciętnego wynagrodzenia w gospodarce narodowej, a do trzyosobowego - 120%.
Osoby pobierające dopłaty do czynszu będą każdego roku weryfikowane pod względem tego, czy nadal mieszczą się we wspomnianych wcześniej kryteriach dochodowych. Jeżeli nie, to pomoc ta, zależnie od wielkości przekroczenia limitu dochodowego, będzie zawieszana albo obniżana. Z dopłat do czynszu będzie można korzystać bez względu na to, czy najmuje się mieszkanie z dochodzeniem do własności, czy bez niego.
Pierwszym krokiem, który będzie zmierzał do uruchomienia programu dopłat w konkretnej miejscowości, jest podpisanie przez inwestora umowy z gminą. W dalszej kolejności gmina wystąpi do Banku Gospodarstwa Krajowego z wnioskiem o zawarcie umowy zabezpieczającej środki na przyszłe dopłaty do najmu mieszkań, wchodzących w skład realizowanej inwestycji. Gmina przeprowadzi również wstępny nabór najemców, stosując do tego celu kryteria pierwszeństwa, które znajdują się w katalogu ustawowym. W fazie prac sejmowych zaproponowano dołączenie do katalogu kryteriów, które decydują o przyznaniu mieszkaniu kryterium otwartego. To spowoduje, że gmina będzie mogła wybierać najemców nie tylko w oparciu o kryteria zawarte w ustawie, ale również dodatkowe, które będą uwarunkowane szczególną sytuacją mieszkaniową w danym regionie. Może wprowadzić swoje preferencje dla osób, które wykonują pewne zawody, np. nauczycieli czy robotników budowlanych, bo oni są bardzo ważni dla lokalnej społeczności. W ostateczności jednak decyzja o podpisaniu umów najmu będzie zależna od inwestora. To do jego obowiązków należy ocena zdolności czynszowej u osób zainteresowanych najmem.
Możliwość oszczędzania na cele mieszkaniowe - indywidualne konto mieszkaniowe
Trzeci filar Narodowego Programu Mieszkaniowego to indywidualne konta mieszkaniowe. Nie będą one miały nic wspólnego z wcześniej występującymi kasami oszczędnościowo-budowlanymi. Każda osoba na swoim indywidualnym koncie mieszkaniowym może oszczędzać na wybrany przez siebie cel mieszkaniowy, np. remont mieszkania lub budowa domu. W tym ostatnim przypadku pojawi się możliwość otrzymania specjalnej dopłatu z budżetu państwa na realizację takiej inwestycji. Wspieranie osób oszczędzających na cele mieszkaniowe ma zastąpić program Mieszkanie dla Młodych, który wygaśnie już w tym roku kalendarzowym.
Czy takie rozwiązanie będzie korzystne dla beneficjentów? Wszystko zależy od wysokości premii od rządu. Jeżeli będzie to 100 lub 200 zł w ciągu roku, to na pewno nie zachęci to Polaków do zbierania na cele mieszkaniowe. Podstawą powinien być znaczny i szybki wzrost wynagrodzeń, wtedy każdy będzie miał po prostu środki, żeby je odłożyć na posiadanie w przyszłości własnego M. Kolejnym problemem jest jeszcze to, że co prawda rząd zobowiązał się włożyć do Narodowego Funduszu Mieszkaniowego grunty, ale jest kłopot z środkami, za które mogłyby być wybudowane mieszkania.
Program Mieszkanie Plus – zapisy
Założenia tego programu są bardzo obiecujące, ale, jak widać, rząd potrzebuje czasu, aby wprowadzić go w życie. Na pierwsze mieszkania, które powstają w ramach Narodowego Programu Mieszkaniowego, trzeba czekać. Zgodnie z przyjętym przez rząd harmonogramem pierwsze inwestycje budowlane związane z programem Mieszkanie Plus zaczęły być realizowane na początku 2018 roku. Dopiero na początku 2019 roku będzie można zapisywać się na pierwsze premie dotyczące indywidualnego konta mieszkaniowego.