Najważniejsze informacje, które trzeba ustalić przed zakupem mieszkania

Osoba, która planuje kupno mieszkania, musi mieć świadomość, co należy zrobić przed zakupem nieruchomości. Zarówno w przypadku mieszkania z rynku wtórnego jak i rynku pierwotnego konieczne jest np. ustalenie warunków umowy sprzedaży - ale nie tylko. 

Kupujesz mieszkanie z rynku pierwotnego - co musisz wiedzieć?

Kupno mieszkania z rynku pierwotnego powinno poprzedzić sprawdzenie informacji o deweloperze realizującym daną inwestycję. Kluczowa jest jego wiarygodność. Jak ją zweryfikować? Jeśli kupujesz mieszkanie od dewelopera warto przede wszystkim:

znaleźć informacje o poprzednich inwestycjach dewelopera i sprawdzić, czy powstawały bez opóźnieńzapoznać się z opiniami na temat zrealizowanych inwestycji - można to zrobić np. odwiedzając profile dewelopera w mediach społecznościowych czy fora branżowespróbować skontaktować się z osobami, które kupiły już mieszkanie od tego deweloperasprawdzić wpis w KRS i dane firmy

Nabycie nieruchomości z rynku pierwotnego powinno też poprzedzić uzyskanie dokładniejszych informacji na temat lokalizacji inwestycji. Kupujący musi zorientować się, czy w pobliżu są przystanki komunikacji publicznej, punkty handlowo-usługowe czy placówki edukacyjne, a także - czy w okolicy planowane są w przyszłości inne inwestycje. Ważne są też parametry mieszkania.

W przypadku kupna mieszkania - także z rynku pierwotnego - warto również przeprowadzić wycenę mieszkania. Można na przykład zdecydować się na wycenę rzeczoznawcy lub skorzystać z opcji e-wyceny, jaką oferuje SonarHome. Dzięki temu kupujący wie, czy cena ofertowa jest adekwatna do wartości mieszkania - co może dać mu przewagę przy ewentualnych negocjacjach. 

Oprócz tego, jeszcze przed podpisaniem umowy z deweloperem, warto sprawdzić swoją zdolność kredytową - może bowiem okazać się, że bank nie przyzna kupującemu kredytu. Ponadto konieczne jest dokładne przejrzenie zapisów umowy (zarówno jeśli chodzi o umowę przedwstępną, jak i umowę deweloperską) i sprawdzenie sytuacji prawnej mieszkania. 

Kupujesz mieszkanie z rynku wtórnego -  co musisz wiedzieć?

Osoby planujące zakup kupno mieszkania “z drugiej ręki” muszą pozyskać w dużej mierze te same informacje, co nabywcy lokalu od dewelopera. Są jednak pewne różnice. 

Po pierwsze - przy kupnie mieszkania z rynku wtórnego nie trzeba sprawdzać wiarygodności sprzedawcy. Wyjątkiem jest sytuacja, gdy w transakcji pośredniczy agencja nieruchomości - wtedy warto zorientować się, jakie są opinie klientów, którzy korzystali z jej usług. 

W przypadku kupna mieszkania z rynku wtórnego koniecznie trzeba również uzyskać informacje na temat wszystkich najważniejszych parametrów nieruchomości (powierzchni, kondygnacji, położenia względem stron świata, liczby i rozkładu pomieszczeń), jak i również stanu budynku (czy i kiedy był remontowany i/lub ocieplony, w jakim stanie jest klatka schodowa itd.). 

Podobnie - jak przy kupnie mieszkania z rynku pierwotnego - dobrze również dokładnie zbadać lokalizację nieruchomości - pod kątem przystanków komunikacji zbiorowej, punktów handlowo-usługowych, placówek edukacyjnych, terenów zielonych czy drogi dojazdowej. Oprócz tego przyszli nabywcy mieszkania z rynku wtórnego powinni zwrócić również uwagę na opłaty eksploatacyjne (także te pobierane przez wspólnotę mieszkaniową) czy sporządzić wycenę mieszkania. Można na przykład zdecydować się na wycenę rzeczoznawcy lub skorzystać z opcji e-wyceny, jaką oferuje SonarHome. Dzięki temu kupujący może się zorientować, czy cena ofertowa jest adekwatna do wartości mieszkania - co daje mu przewagę przy ewentualnych negocjacjach.

Konieczne jest też dokładne sprawdzenie stanu lokalu - najlepiej przy pomocy specjalisty, który oceni stan techniczny nieruchomości i zdecyduje, czy konieczny będzie gruntowny remont (np. wymiana instalacji elektrycznej czy wodno-kanalizacyjnej). 

Stan prawny mieszkania z rynku wtórnego

To, co jednak wymaga szczególnej uwagi przy zakupie mieszkania “z drugiej ręki’, to stan prawny mieszkania, który może być nieco bardziej skomplikowany niż w przypadku lokalu deweloperskiego. 

Trzeba m.in. zapoznać się z zapisami księgi wieczystej (w tym celu należy poprosić właściciela mieszkania o numer księgi wieczystej), a zwłaszcza z III i IV działem KW. W dziale III można znaleźć zapisy o ewentualnych roszczeniach osób trzecich do nieruchomości oraz zweryfikować, czy nie została ustanowiona służebność osobista. W dziale IV księgi wieczystej należy z kolei sprawdzić, czy mieszkanie nie jest obciążone hipoteką. Trzeba też upewnić się, że sprzedający jest właścicielem mieszkania. 

Oprócz tego, tak jak przy kupnie mieszkania od dewelopera, należy dokładnie przeanalizować zapisy umowy sprzedaży. 

W procesie zakupu mieszkania, korzystanie z usług biur nieruchomości z naszego katalogu może znacząco uprościć dopełnienie wszystkich formalności, zwłaszcza w dużych miastach, gdzie rynek jest dynamiczny i skomplikowany. Nasze agencje nieruchomości oferują kompleksową obsługę prawną i finansową, pomoc w zdobyciu informacji o nieruchomościach i negocjacje cenowe, co jest nieocenione dla każdego kupującego, pragnącego ustrzec się błędów i opóźnień.

Co warto wiedzieć o mieszkaniu przed jego zakupem?

Kwestie prawne powinny szczególnie zainteresować przyszłych nabywców mieszkania. 

W przypadku kupna mieszkania należy m.in. koniecznie sprawdzić dokumenty potwierdzające własność nieruchomości osoby sprzedającej lokal - najlepiej, aby nastąpiło okazanie tytułu prawnego w formie aktu notarialnego w przypadku mieszkania z rynku wtórnego. 

Kolejnym krokiem jest upewnienie się, że mieszkanie z rynku wtórnego nie jest w żaden sposób zadłużone - zarówno z tytułu zaległości czynszowych, jak i rachunków za media. Warto też sprawdzić, czy do tej pory prawidłowo uiszczano podatek od nieruchomości. Z kolei w sytuacji, gdy mieszkanie służyło do prowadzenia działalności gospodarczej - czy nie powstały np. zaległości z tytułu niepłacenia składek ZUS. 

Kupno mieszkania za gotówkę czy kredyt?

Jeśli kupujemy mieszkanie, trzeba też zdecydować, czy zakup ma się odbyć za gotówkę, czy też zakup nieruchomości sfinansuje kredyt hipoteczny. Od tego zależy, jakich formalności trzeba dopełnić. 

Kupno mieszkania za gotówkę

Pierwszą opcją jest zakup mieszkania za gotówkę. To rozwiązanie, które pozwala uniknąć czasochłonnej procedury ubiegania się o kredyt. Niewiele osób kupujących lokal w celach mieszkaniowych może sobie jednak na taki ruch pozwolić. 

Do zalet zakupu mieszkania za gotówkę należy zaliczyć:

uniknięcie płacenia rosnących odsetek w przypadku zaciągnięcia kredytuzaoszczędzony czas, który trzeba byłoby poświęcić na sfinalizowanie umowy kredytowejformalności po zakupie mieszkania w tym wypadku ograniczają się jedynie do wykonania przelewu w ramach finalizacji transakcji

W przypadku kupna mieszkania z rynku pierwotnego, należy później jedynie oczekiwać na zakończenie budowy obiektu oraz oddanie lokalu do użytku. 

W sytuacji, gdy kupujący nabywa za gotówkę mieszkanie z rynku wtórnego i przekazuje pieniądze bezpośrednio sprzedającemu, należy pamiętać o odbiorze pokwitowania z czytelnym podpisem i datą. Przy takiej transakcji powinny być również osoby trzecie, które będą mogły poświadczyć przekazanie całej kwoty. Przed sfinalizowaniem zakupu mieszkania należy również najpierw koniecznie podpisać umowę kupna-sprzedaży nieruchomości w postaci aktu notarialnego.

Zaciągnięcie kredytu hipotecznego na zakup mieszkania

Zakup nieruchomości można również sfinansować kredytem hipotecznym. W pierwszej kolejności - przed podpisaniem umowy (niezależnie czy z deweloperem, czy z właścicielem mieszkania) należy sprawdzić swoją zdolność kredytową i upewnić się, że bank przyzna kupującemu kredyt hipoteczny. Zdolność kredytową warto sprawdzić w kilku różnych bankach, podobnie zresztą jak warunki zaciągnięcia zobowiązania kredytowego - tak, by móc wybrać najkorzystniejszą opcję. Dzięki temu można uniknąć np. podwyższonej marży kredytu czy wybrać po prostu atrakcyjniejszą ofertę.

Niektóre banki mogą wymagać, by w umowie kredytowej zapisać również ubezpieczenie mieszkania. Wykupienie ubezpieczenia pomostowego to zabezpieczenie dla banku do momentu ustanowienia hipoteki. 

Jeśli kupujący upewni się, że bank jest skłonny przyznać mu kredyt hipoteczny na konkretną sumę i na ustalonych wcześniej warunkach, można przejść do dalszych kroków - czyli podpisania umowy przedwstępnej lub rezerwacyjnej. Należy jednak najpierw dopilnować, by w umowie kredytowej zostały zapisane też wszystkie istotne kwestie z punktu widzenia kupującego.  

Umowa przedwstępna sprzedaży mieszkania

Definicja umowy przedwstępnej jest zawarta w art. 389 Kodeksu cywilnego. Jej celem jest umożliwienie przygotowania się stron do zawarcia ostatecznej umowy kupna-sprzedaży nieruchomości. W ramach umowy przedwstępnej jedna ze stron zobowiązuje się do zbycia nieruchomości, natomiast druga - do jej kupna. Jednocześnie umowa przedwstępna powinna już określać istotne postanowienia umowy przyrzeczonej.

W umowie przedwstępnej sprzedaży mieszkania powinna znaleźć się data, miejsce jej zawarcia, dane stron oraz wspomniane istotne postanowienia umowy. Dobrze również, jeśli określony zostanie termin, w którym ma zostać zawarta umowa przyrzeczona. 

Umowę przedwstępną mogą zawrzeć dwie osoby fizyczne. 

Umowa rezerwacyjna

Drugim rodzajem umowy zawieranej przed właściwą umową kupna-sprzedaży jest umowa rezerwacyjna. Samo pojęcie umowy rezerwacyjnej jest zawarte w art. 29 ust. 2 ustawy o ochronie praw nabywcy lokalu mieszkalnego lub domu jednorodzinnego oraz Deweloperskim Funduszu Gwarancyjnym, natomiast elementy umowy zostały wymienione w art. 30 tej ustawy. 

Umowa rezerwacyjna jest zawierana między deweloperem (lub innym przedsiębiorcą sprzedającym nieruchomość), a osobą zainteresowaną ofertą sprzedaży. Na mocy umowy deweloper (lub inny podmiot) wyłącza ze sprzedaży lokal, który jest przedmiotem umowy. 

Podobnie jak w przypadku umowy przedwstępnej, w umowie rezerwacyjnej muszą znaleźć się dane stron, miejsce i data zawarcia umowy. Oprócz tego dokument określa też m.in. cenę lokalu, wysokość opłaty rezerwacyjnej oraz okres, na jaki nieruchomość będzie wyłączona ze sprzedaży. 

W przeciwieństwie do umowy przedwstępnej sprzedaży mieszkania, po podpisaniu umowy rezerwacyjnej nie musi dojść do transakcji. Kupujący musi jednak liczyć się z tym, że jeśli będzie chciał się wycofać, prawdopodobnie straci opłatę rezerwacyjną - która może mieć charakter bezzwrotny. 

Różnica między zaliczką a zadatkiem

Kupując mieszkanie należy również wiedzieć, jaka jest różnica między zaliczką a zadatkiem - jest bardzo prawdopodobne, że przyszły nabywca będzie musiał uiścić jedną z tych opłat, zwłaszcza jeśli kupuje nieruchomość od dewelopera. 

Istota zadatku jest zawarta w art. 394 Kodeksu cywilnego. Zgodnie z tym przepisem, zadatek jest formą opłaty uiszczanej celem zabezpieczenia wykonania umowy. Może jednak dojść do sytuacji, gdy umowa nie zostaje zawarta. Jeśli stało się tak z winy strony, która wpłaciła zadatek, druga strona może go zatrzymać. Z kolei w sytuacji, gdy do zawarcia umowy nie doszło z winy sprzedającego (który przyjął zadatek), kupujący może żądać sumy dwukrotnie wyższej. 

Warto przy tym pamiętać, że jeśli umowa została rozwiązana za porozumieniem obu stron, zadatek powinien zostać zwrócony, jednak w takiej sytuacji nie ma obowiązku zapłaty podwójnej kwoty. Z kolei, gdy umowa została wykonana, zadatek jest zaliczany na poczet świadczenia strony, która go uiściła. Tym samym jeśli kupujący mieszkanie wpłacił zadatek i doszło do sfinalizowania transakcji, kwota za zakup mieszkania jest automatycznie pomniejszana o zadatek. 

Kwestię zaliczki reguluje z kolei art. 743 Kodeksu cywilnego. Zgodnie z tym przepisem zaliczkę uiszcza się w sytuacji, gdy wykonanie zlecenia będącego przedmiotem umowy wymaga wydatków. Co istotne, zaliczka nie jest zabezpieczeniem wykonania umowy dla strony kupującej. 

To, co jednak odróżnia zaliczkę od zadatku to fakt, że sprzedający - jeśli odstąpi od wykonania umowy - zwraca zaliczkę, a kupujący może najwyżej dochodzić naprawienia szkody, jaką poniósł wskutek niewykonania zobowiązania. Nie może natomiast żądać sumy dwukrotnie wyższej tak jak w przypadku zadatku. Tym samym zadatek jest formą bezpieczniejszą - zarówno dla kupującego, jak i sprzedającego.

Jakie formalności trzeba załatwić przy kupnie mieszkania? Kupno mieszkania z rynku pierwotnego

Po podpisaniu umowy przedwstępnej lub umowy rezerwacyjnej i wpłacie zadatku/zaliczki, nadchodzi czas na podpisanie umowy deweloperskiej.

Należy pamiętać, że zawsze umowa deweloperska jest podpisywana jako akt notarialny. To z kolei wiąże się z koniecznością uiszczenia opłat notarialnych. Taksa notarialna jest zazwyczaj płacona przez obie strony w równej wysokości. 

Warto mieć też świadomość, że przed wizytą u notariusza kupujący mieszkanie ma prawo otrzymać wypełnioną umowę z wszystkimi załącznikami. To pozwala na zweryfikowanie wszystkich zapisów w dokumencie. Z kolei deweloper może nalegać na przedstawienie umowy kredytowej z bankiem. 

Już po zawarciu umowy deweloperskiej kupujący dokonuje - zazwyczaj po jakimś czasie - odbioru technicznego mieszkania. Może to zrobić samodzielnie lub przy pomocy fachowca. Odbiór potwierdzany jest w formie protokołu. 

Po odbiorze mieszkania kupujący podpisuje właściwą umowę kupna-sprzedaży w formie aktu notarialnego. 

Formalności po zakupie mieszkania z rynku pierwotnego

Na podstawie podpisanej umowy właściwej następuje przeniesienie prawa własności lokalu na nabywcę; możliwe staje się też założenie księgi wieczystej.

Czy notariusz zgłasza zakup mieszkania?

Notariusz składa wniosek do sądu o wpisanie do księgi wieczystej prawa własności. W przypadku kredytowego finansowania inwestycji notariusz wnioskuje też o wpisanie hipoteki do księgi wieczystej. 

Gdy ustanowienie hipoteki na rzecz banku jest już gotowe, nabywca mieszkania doręcza akt notarialny wraz z potwierdzeniem założenia wniosku o wpis hipoteki do instytucji finansowej. Dopiero wtedy bank uruchamia dyspozycję kredytu hipotecznego. 

Co trzeba opłacić po kupnie mieszkania?

Nabywca po zakupie mieszkania musi złożyć odpowiednie dokumenty do urzędu gminy (czasami odpowiednią instytucją może być urząd miasta). Zgłoszenie kupna mieszkania i dostarczenie dokumentów do urzędu gminy lub urzędu miasta musi nastąpić w ciągu 14 dni od dnia, w którym nieruchomość została nabyta. 

Podatek następnie należy uiścić do urzędu skarbowego - w czterech ratach i czterech terminach, chyba że wysokość podatku będzie niższa niż 100 zł. W takiej sytuacji można zapłacić go jednorazowo.

Jeśli doszło do nabycia nieruchomości z rynku pierwotnego, nowy właściciel mieszkania może być też zmuszony do zapłaty podatku od czynności cywilnoprawnych (podatku PCC) - jeśli zaciągnął kredyt hipoteczny na kupno mieszkania. Opłata jest jednak symboliczna i co do zasady wynosi 19 zł (lub w niektórych sytuacjach 0,1 proc. rynkowej wartości nieruchomości). 

Niektórzy nabywcy nieruchomości obawiają się jednak, że podatek PCC to nie wszystko - i zastanawiają się, czy powinni też uiścić do urzędu skarbowego podatek VAT. Jest to jednak obowiązek płatnika podatku VAT - czyli w tym wypadku dewelopera. Podatek VAT jest zazwyczaj już wliczony w cenę nieruchomości. 

Kupno mieszkania z rynku wtórnego

Jeśli chodzi o kupno mieszkania z rynku wtórnego formalności rozpoczynają się - w przeciwieństwie do rynku pierwotnego - z zapoznaniem się ze stanem technicznym mieszkania. Warto spisać na koniec protokół zdawczo-odbiorczy, obejmujący m.in. stan liczników.

Strony mogą umówić się na podpisanie umowy przedwstępnej, jednak nie jest to konieczne. Ostateczna umowa kupna-sprzedaży, czyli umowa notarialna, jest podpisywana u notariusza. Na jej podstawie następuje przeniesienie prawa własności. Podobnie jak w przypadku “finalnej” umowy z deweloperem, notariusz składa wniosek o wpis w księdze wieczystej. Jeśli zakup mieszkania sfinansuje kredyt hipoteczny, notariusz wnioskuje też o wpis hipoteki do KW - dzięki czemu dochodzi do ustanowienia hipoteki. 

Jakie dokumenty są potrzebne do notariusza przy kupnie mieszkania?

Sporządzenie aktu notarialnego, jeżeli przedmiotem sprzedaży jest lokal stanowiący odrębną nieruchomości, jest możliwe dopiero po dostarczeniu odpowiednich dokumentów. Są to:

podstawa wcześniejszego nabycia/zakupu mieszkania przez sprzedającego (akt ustanowienia własności lokalu, np. wypis aktu notarialnego) zaświadczenie o ilości zameldowanych osóbzaświadczenie wydane przez zarządcę nieruchomości o brakuzaległości w opłatach eksploatacyjnychzaświadczenie informujące, że nieruchomość nie jest położona na obszarze rewitalizacji i na obszarze Specjalnej Strefy Rewitalizacji, o której mowa w rozdziale 5 ustawy z dnia 9 października 2015 r. o rewitalizacji

Formalności po zakupie mieszkania z rynku wtórnego

Podobnie jak w przypadku mieszkania kupionego z rynku pierwotnego, należy zgłosić nabycie nieruchomości do urzędu gminy lub urzędu miasta, a następnie - w określonych terminach uiszczać podatek od nieruchomości w urzędzie skarbowym właściwym dla miejsca zamieszkania. 

Nie można też zapominać, że zakup mieszkania z rynku wtórnego wiąże się z poinformowaniem o nabyciu nieruchomości również spółdzielni lub wspólnoty mieszkaniowej. Zgłoszenie kupna mieszkania do wspólnoty pozwoli, by nowy właściciel otrzymał zasady opłacania czynszu i innych opłat administracyjnych. Przy zmianie właściciela mieszkania konieczne będzie też podpisanie umowy z dostawcami mediów - dotychczasowymi lub nowymi, jeśli ich oferta będzie korzystniejsza. 

Inwestycja wymaga zapłacenia podatku

Po zakupie mieszkania z rynku wtórnego konieczne jest też uiszczenie podatku od czynności cywilnoprawnych (podatku PCC) w wysokości 2 proc. od rynkowej wartości nieruchomości. Nabywca nie musi stawiać się w tym celu w urzędzie skarbowym. Tak jak w przypadku nieruchomości od dewelopera, podatek PCC płaci notariusz (po jego uprzednim uiszczeniu przez kupującego). 

Podsumowanie formalności przy zakupie mieszkania na rynku pierwotnym i wtórnym

Zarówno jeśli chodzi o zakup mieszkania od dewelopera, jak i “z drugiej ręki” należy pamiętać, by przed podpisaniem jakiejkolwiek umowy najpierw uzyskać wszystkie interesujące informacje. Następnie - już po podpisaniu właściwej umowy kupna-sprzedaży nieruchomości konieczne jest dopełnienie pozostałych formalności, takich jak m.in. poinformowanie o nabyciu nieruchomości urzędu gminy.

Część formalności różni się w zależności od tego, z jakiego rynku pochodzi nieruchomość.

W razie wątpliwości dotyczących formalności warto skorzystać z pomocy specjalisty.

Zobacz również: Wycena nieruchomości Warszawa